Talast (Tusnakt)

Seg testwiki
Aller à la navigation Aller à la recherche

Deg Tasleṭ tusnakt, tazmilt n talast teglem tamawaẓt n wazalen n usartu ma d amatar yettruḥu-d s ifeḍ, neɣ d tesɣunt ma d umutti yettaẓ-d ar waggaz ( yezmer lḥal d yifeḍ ) deg yiri n tɣult n tbadut. ma talast-nni tella deg tegrumma n waggwaḍ, ihi ad nini d akken asartu neɣ tasɣunt yettaweḍ ( deg waggaz yettwaɣren ) . ma yella mačči akka, ihi d tamhelwayt am wakken yella deg isurta neɣ tisɣunin tiwulanin mačči timezgatin ( am tasɣunt sinus deg + )

ddaw tawtilt n tilin, Akti n talast ad yili s usiḍen gar iferdisen s timhalin tiferdisin, ama nesɛa aṭas n telɣiwin tuffirin i zemren ad ilin. Asnemhel n tigmi yettaǧǧa mennaw n tikwal ad tekkes tuffrawin-igi.

Aguccel d talast yezmer ad yifsus s tenfalit n ugdazal (ladɣa deg waddad n talast tilemt neɣ tifeḍt ), deg tanasaẓt tamezlagut neɣ deg ifurken iknuziraren, neɣ taneflit yeffuken neɣ d anasaẓ.

Talast n usartu

Imedyaten imezwura s isurta ilawen

ma n d amḍan ameqqran aṭas (ummid), imitti-ines 1n yuẓan aṭas ar 0. wagi nezmer ad negg s tugda yagi : limn1n=0.


Am wakken, nezmer ad naru limnn=+, imi aẓar amkuẓ yezmer ad yili meqqer mliḥ ma ara d yili n meqqar akken iwata (amedya, akken ad nesɛu n>1000, ilaq ad yili Talɣa:Mvar > 1 000 000 )


seg tama nniḍen, ur telli ara talast n usartu awalan ((1)n)n, iwumi ara ad yesɛu s temlellayt azalen 1 d -1, ama ur yettruḥu ara la ar -1 la ar 1, la ar wazal deg uzilal ]-1,1[ neɣ berra-s. imi yella d asartu ugmir, ihi ur yezmir ara ad yruḥ ar + neɣ

Agtalɣa

talast ifuken

tabadut sɣur Weierstrass n uggwaḍ n usartu ilaw (xn)n ar talast ifuken LL ad nfali s tenfalit agi :

ε>0n0nn0Lε<xn<L+ε

neɣ ugar, s tenfalit tagdazalt deg waddad n usartu ilaw, iwumi ara ad yezgu mliḥ deg isurta n wazalen isalalen.

ε>0n0nn0Lε<xn<L+ε

tabadut agi ad ssiɣzef daɣen ar isurta deg tallunt tamawayt talugant s ubeddel n wazal amagdaz s walugen, arnu s umata ar isurta deg tallunt timizrirt s tenfalit agi :

ε>0n0nn0d(xn,L)<ε

deg sin addaden-igi, ur yezmir ara ad illin sin n tlasin i yemgaraden ar yiwen usartu, wagi aɣ-yeǧǧ ad negg tagda yagi : limnxn=L, nettaf tikwal tira yagi xnnL

talast timifeḍt

neqqar d akken usartu (xn)n yettemhelway ar + deg waddad agi:


limnxn=+Mn0nn0xn>M

S terwest, yettemhelway ar deg waddad agi :


limnxn=Mn0nn0xn<M

Talast n tesɣunt

tazmilt n talast n tesɣunt tettemcabi ar tazmilt n talast n usartu, siwa aya amutti n tesɣunt yezmer ad iruḥ ar wazal menwala deg taɣult n tbadut neɣ deg tilisa-ines.

daɣen, i yal tesɣunt tettwabadu deg yiwen uzilal ]a,b[, nezmer ad nẓer talasin i zemrent ad ilint n tesɣunt deg yal ilaw c deg uzilal, ama daɣen deg yigmiren a d b, igmiren-a zemren ad ilin ifuken neɣ xaṭi.

Talast ifuken seg wazal ifuken

Tabadut

i yal tasɣunt tilawt neɣ tasemlalt n yiwen umutti ilaw neɣ asemlal, tanfalit n talast ifuken deg wazal ifuken tettemcaba

ar tinna n talast n usartu

limxaf(x)=Lε+*δ+*x𝒟f(|xa|<δ|f(x)L|<ε)

Tella daɣen :


limxaxaf(x)=Lε+*δ+*x𝒟f{a}(|xa|<δ|f(x)L|<ε)

talast deg uyeffus neɣ d uzelmaḍ

Représentation graphique de la fonction inverse
talasin deg yigrimiren n uzilal n tesɣunt timittit: limx1x=limx+1x=0, limx01x=, limx0+1x=+


talast n tesɣunt f ar uẓelmaḍ deg ilaw a yettwaru limxax<af(x) neɣ limxaf(x)

akken , f(a)

deg a yettwaru limxax>af(x) neɣlimxa+f(x)

akken, f(a+)

Imedyaten

  • Talast n x-> 1/x deg ifeḍ yegda-d ar 0 : limx1x=0
  • talast n x-> 1/x deg 0 ur telli ar. Talast teyeffust d ifeḍ + : limx0+1x=+ limx01x=